TikTok, ứng dụng video ngắn đình đám toàn cầu, đã vướng vào vòng xoáy chính trị và pháp lý phức tạp tại Mỹ trong những năm gần đây. Câu hỏi “tiktok có bị cấm ở Mỹ không” không chỉ là một nghi vấn đơn thuần mà đã trở thành tâm điểm của sự tranh cãi gay gắt, liên quan đến an ninh quốc gia, quyền riêng tư dữ liệu, tự do ngôn luận và cả vị thế cạnh tranh trong thế giới công nghệ.
Để trả lời câu hỏi này một cách chính xác và toàn diện, TechViet360 cần đi sâu vào lịch sử vấn đề, phân tích các khía cạnh pháp lý, chính trị, và cả những diễn biến mới nhất trong cuộc chiến TikTok tại Mỹ.
Lệnh cấm và cuộc chiến pháp lý nảy lửa
Câu chuyện TikTok bị “đe dọa” cấm cửa tại Mỹ bắt đầu leo thang mạnh mẽ dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump. Vào năm 2020, chính quyền Trump đã ban hành một loạt các sắc lệnh hành pháp nhằm vào TikTok (và cả WeChat), với lý do chính là “an ninh quốc gia”.
Lý do được đưa ra: Chính quyền Trump cáo buộc TikTok, thuộc sở hữu của công ty ByteDance (Trung Quốc), có thể thu thập dữ liệu người dùng Mỹ và chia sẻ thông tin này với chính phủ Trung Quốc. Họ lo ngại rằng dữ liệu này có thể bị sử dụng để do thám, can thiệp chính trị hoặc thậm chí là gây nguy hại cho an ninh quốc gia Mỹ.
Lệnh cấm và phản ứng: Tiktok có bị cấm ở Mỹ không? Các sắc lệnh này tìm cách cấm TikTok hoạt động tại Mỹ, yêu cầu các cửa hàng ứng dụng (như Apple App Store và Google Play Store) gỡ bỏ TikTok, và cấm các giao dịch tài chính với ByteDance. Tuy nhiên, các lệnh cấm này đã nhanh chóng vấp phải sự phản kháng mạnh mẽ từ TikTok và ByteDance, cùng với sự can thiệp của tòa án.
Cuộc chiến pháp lý: TikTok và ByteDance đã đệ đơn kiện chính quyền Trump, lập luận rằng các lệnh cấm là vượt quá thẩm quyền, vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ, và không có bằng chứng cụ thể về việc TikTok gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia.
Kết quả: Các tòa án liên bang đã nhiều lần chặn các lệnh cấm của chính quyền Trump, chủ yếu dựa trên các vấn đề về quy trình pháp lý và thiếu bằng chứng thuyết phục về mối đe dọa an ninh. Thỏa thuận “Oracle-Walmart” được đề xuất như một giải pháp tiềm năng để xoa dịu lo ngại, trong đó Oracle và Walmart sẽ trở thành đối tác của TikTok tại Mỹ, quản lý dữ liệu người dùng Mỹ trên máy chủ đặt tại Mỹ. Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng gặp nhiều trở ngại và không được thực hiện đầy đủ.
>>> Xem thêm Threads có kiếm tiền được không? Cơ hội và chiến lược
Bước ngoặt dưới thời Biden: Đánh giá lại và hướng đi mới
Khi Tổng thống Joe Biden lên nắm quyền, ông đã rút lại các sắc lệnh hành pháp của Trump liên quan đến TikTok và WeChat. Thay vào đó, chính quyền Biden tiến hành một cuộc “đánh giá toàn diện” về rủi ro an ninh từ các ứng dụng nước ngoài, bao gồm cả TikTok.
Tiếp tục lo ngại: Mặc dù chính quyền Biden không duy trì lệnh cấm trực tiếp như Trump, nhưng những lo ngại về an ninh quốc gia và quyền riêng tư dữ liệu vẫn tồn tại. Chính quyền Biden vẫn thể hiện sự quan ngại về khả năng chính phủ Trung Quốc tiếp cận dữ liệu người dùng Mỹ thông qua TikTok, cũng như khả năng kiểm duyệt nội dung hoặc lan truyền thông tin sai lệch.
CFIUS và các cuộc đàm phán: Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Hoa Kỳ (CFIUS) tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá rủi ro an ninh liên quan đến TikTok. Chính quyền Biden đã tiếp tục đàm phán với TikTok và ByteDance để tìm kiếm một giải pháp đảm bảo an ninh dữ liệu người dùng Mỹ, đồng thời tuân thủ luật pháp Mỹ.
“Project Texas”: Giải pháp được kỳ vọng? Để xoa dịu lo ngại, TikTok đã triển khai “Project Texas”, một sáng kiến trị giá hàng tỷ đô la nhằm tách biệt dữ liệu người dùng Mỹ khỏi ByteDance và chính phủ Trung Quốc. Theo dự án này, Oracle sẽ chịu trách nhiệm lưu trữ và kiểm soát dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ, đảm bảo rằng dữ liệu này không thể bị truy cập trái phép. TikTok hy vọng “Project Texas” sẽ thuyết phục chính phủ Mỹ rằng các lo ngại về an ninh đã được giải quyết.
Tình hình hiện tại: Tiktok có bị cấm ở Mỹ không?
Tiktok có bị cấm ở Mỹ không? Tính đến thời điểm hiện tại (cuối năm 2023 đầu 2024), TikTok chưa bị cấm hoàn toàn ở Mỹ ở cấp độ liên bang. Ứng dụng vẫn hoạt động bình thường, có mặt trên các cửa hàng ứng dụng và được hàng triệu người Mỹ sử dụng.
Tuy nhiên, nguy cơ lệnh cấm vẫn còn tiềm ẩn và tình hình rất phức tạp:
- Nguy cơ lệnh cấm liên bang vẫn chưa hết: Mặc dù chính quyền Biden không áp đặt lệnh cấm trực tiếp, nhưng cuộc đánh giá về an ninh quốc gia vẫn đang tiếp diễn. Nếu chính phủ Mỹ không hài lòng với “Project Texas” hoặc các giải pháp khác của TikTok, nguy cơ lệnh cấm liên bang vẫn hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai.
- Lệnh cấm ở cấp tiểu bang: Một số tiểu bang của Mỹ, như Montana, đã ban hành luật cấm TikTok trên thiết bị của chính phủ và thậm chí là cấm hoàn toàn ứng dụng trong bang. Các lệnh cấm cấp tiểu bang này đang đối mặt với các thách thức pháp lý, nhưng chúng cho thấy xu hướng ngày càng gia tăng sự lo ngại về TikTok ở cấp độ địa phương.
- Áp lực chính trị và dư luận: Áp lực chính trị và dư luận đối với TikTok vẫn rất lớn. Nhiều nhà lập pháp và chuyên gia an ninh mạng tiếp tục kêu gọi các biện pháp mạnh mẽ hơn để kiểm soát TikTok hoặc thậm chí là cấm ứng dụng này.
- Luật pháp mới: Quốc hội Mỹ đang xem xét các dự luật mới có thể trao quyền hạn lớn hơn cho chính phủ để hạn chế hoặc cấm các ứng dụng nước ngoài được coi là mối đe dọa an ninh. Nếu các luật này được thông qua, TikTok có thể phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng hơn.
Tương lai nào cho Tiktok tại Mỹ?
Tương lai của TikTok tại Mỹ vẫn là một dấu hỏi lớn. Có nhiều kịch bản có thể xảy ra:
- TikTok vượt qua “cửa ải” an ninh: Nếu “Project Texas” thành công và chính phủ Mỹ cảm thấy thỏa mãn với các biện pháp an ninh của TikTok, ứng dụng có thể tiếp tục hoạt động bình thường tại Mỹ.
- Thỏa hiệp và hạn chế: Chính phủ Mỹ có thể đưa ra các yêu cầu bổ sung về an ninh, quyền riêng tư hoặc kiểm soát nội dung đối với TikTok. TikTok có thể phải chấp nhận những hạn chế này để được tiếp tục hoạt động.
- Lệnh cấm liên bang: Nếu các cuộc đàm phán thất bại hoặc chính phủ Mỹ quyết định rằng rủi ro an ninh là quá lớn, lệnh cấm TikTok ở cấp liên bang vẫn có thể được ban hành.
- Bán lại TikTok: Chính phủ Mỹ có thể gây áp lực buộc ByteDance phải bán lại TikTok cho một công ty Mỹ hoặc một công ty không thuộc Trung Quốc.
Ảnh hưởng của cuộc chiến Tiktok đến người dùng và thị trường
Cuộc chiến pháp lý xung quanh TikTok không chỉ ảnh hưởng đến ứng dụng này mà còn có tác động lớn đến người dùng, nhà sáng tạo nội dung, và cả thị trường truyền thông xã hội.
- Đối với người dùng: Người dùng TikTok Mỹ có thể lo lắng về tương lai của nền tảng yêu thích của mình. Lệnh cấm sẽ tước đi một kênh giải trí và giao tiếp quan trọng của hàng triệu người.
- Đối với nhà sáng tạo nội dung: Các nhà sáng tạo nội dung trên TikTok có thể mất đi nguồn thu nhập và cơ hội phát triển sự nghiệp nếu ứng dụng bị cấm hoặc hạn chế nghiêm trọng.
- Đối với thị trường: Cuộc chiến TikTok là một phần của cuộc cạnh tranh công nghệ gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc. Kết quả của cuộc chiến này có thể định hình lại cục diện thị trường ứng dụng và mạng xã hội toàn cầu.
Kết luận: Tiktok có bị cấm ở Mỹ không?
Trả lời câu hỏi “tiktok có bị cấm ở mỹ không” một cách ngắn gọn là “chưa, nhưng vẫn chưa an toàn”. TikTok hiện tại vẫn hoạt động tại Mỹ, nhưng tương lai của ứng dụng này vẫn rất bấp bênh. Cuộc chiến pháp lý và chính trị xung quanh TikTok là một câu chuyện phức tạp và chưa có hồi kết.
Những diễn biến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kết quả của “Project Texas”, các quyết định của chính phủ Mỹ, diễn biến pháp lý, và cả áp lực chính trị và dư luận. Người dùng và những người quan tâm đến TikTok cần tiếp tục theo dõi sát sao tình hình để cập nhật những thông tin mới nhất về số phận của ứng dụng này tại thị trường Mỹ.
